სპექტაკლი სათქმელის გარეშე

ბლოგები

12:22 / 22.11.2021

ვისაც უყვარს იმის გამეორება, რომ კულტურა და პოლიტიკა ერთმანეთს გამორიცხავს, სხვადასხვა რამ არის და ერთმანეთში არ იკვეთება, მას შეუძლია თამამად ნახოს სპექტაკლი ,,მაკბეტი".

შექსპირის ცნობილი პიესა ძალაუფლებაზე, ქუთაისის მესხიშვილის თეატრის დიდ სცენაზე რეჟისორმა კოტე აბაშიძემ განახორციელა.

,,მაკბეტში" შექსპირმა თქვა საკუთარი სათქმელი. თანაც, იმდენად მძაფრად და შთამბეჭდავად, რომ მისი ექო აგერ 21-ე საუკუნემდე მოვიდა, უფრო მეტიც - მაკბეტი ძალაუფლების ყველა გზით მიღწევის მეტაფორად აქცია.

ამიტომ, ვინც ამ პიესას ხელს კიდებს, მოგეხსენებათ, საკუთარი უნდა თქვას რამე, რადგან შექსპირის ნათქვამის გამეორებას აზრი არ აქვს. დიდმა დრამატურგმა მისი დამოკიდებულება და მოსაზრება უკვე ძალიან დასამახსოვრებლად გაახმოვანა.

და საერთოდაც, პიესას, სპექტაკლს, წიგნს, ლექსს, ნახატს იმიტომ ჰქმნი, რომ რაღაც შენი გაქვს სათქმელი. ადამიანებს, სამყაროს, ისტორიას, დროს, შენს თანამედროვეებს რაღაც მნიშვნელოვანს უზიარებ. იმას, რაც შენთვის ან მტკივნეულია, ან სასიხარულო. ამ გაზიარებულში Შენი უნიკალური ხმა უნდა ისმოდეს და შენი უნიკალური ემოციაც იგრძნობოდეს, რომელიც მე, მაყურებელს გადმომეცემა. ამიტომ ტექსტმა, მუსიკამ, სპექტაკლმა, ან უნდა გამანაწყენოს, ან ჩამაფიქროს, ან გამაბრაზოს, ან გამახაროს, ან კათარზისი განმაცდევინოს, ან უიმედობაში ჩამითრიოს, მაგრამ არავითარ შემთხვევაში არ დამტოვოს გულგრილი და უემოციო.

არადა, კოტე აბაშიძის ,,მაკბეტი" გულგრილს გტოვებს.

უფრო სწორად მოწყენილს - შენს ჩვეულ განწყობას ახალი ემოცია ან აღმოჩენა არაფერი ემატება.

გულგრილობა და მოწყენილობა კი ყველგან კლავს. Პირველ რიგში ემოციების სამჭედლოში - თეატრში.

სპექტაკლმა რომ იმუშაოს, საამისოდ, მაყურებლისგან უნდა მოდიოდეს მთავარი ენერგია. მისგან აღძრულ-გამოტყუებული ემოცია. თუ ეს არ ხდება, იმედგაცრუება განსაკუთრებით მძიმე გადასატანია თეატრში, სადაც მაყურებელს კონტაქტი აქვს ,,ცოცხალ" მსახიობებთან.

კიდევ ერთი - ,,მაკბეტი" ზუსტად შერჩეული პიესა იყო იმ კონტექსტის გათვალისწინებით, რაც ახლა საქართველოში ხდება. და თუ ავტორები სინამდვილესა და პოლიტიკას არ გაექცეოდნენ, ხელოვნებიდან არ გამიჯნავდნენ, სტერილურად არ აჩვენებდნენ ძალაუფლებისკენ მარადიული ლტოლვის ისტორიას, ალბათ, მეტი სიცოცხლე მიეცემოდა სპექტაკლს.

სპექტაკლის აქტუალურობა კი თუ ვინმესთვის ისევ ,,ბუად" რჩება, მგონი, სულ ტყუილად ფრთხება.

რადგან, თუკი კინო ცხოვრების დინებაა, მაშინ თეატრი, რომელიც აწმყოში დაბადებების პროცესშია, შეიძლება კიდევ უფრო იყოს ცხოვრება, მისი პირობითი ენის მიუხედავად. თეატრი ხომ ცხოვრებას "დროში ემთხვევა", მასთან ერთად დროში გადაადგილდება, აწმყოში მოქმედებს, აწმყოს ხელოვნებაა. შესაბამისად, ყველა ცოცხალზე უფრო ცოცხალია ხელოვნების დარგებს შორის.

სიცოცხლე კი ავალდებულებს კონკრეტული დრო, ეპოქა, საუკუნე შეიგრძნოს და მისი გამოწვევების თანამოზიარე გახდეს. ეს მისი წმინდა ვალდებულებაა.

თუკი ამას არ აკეთებს, წარსულში რჩება და საკუთარ ბუნებას ღალატობს.

ღალატს კი არ პატიობენ.