ქუთაისიპოსტი

ოცდაათ წელზე მეტია, ევროკავშირი საქართველოსთან მჭიდრო პარტნიორულ ურთიერთობას ინარჩუნებს და ხელს უწყობს ქვეყნის განვითარებას ცოდნის, გამოცდილების, ინოვაციების გაზიარებისა თუ ფინანსური მხარდაჭერის გზით.

ევროკავშირი რომ საქართველოს უდიდესი საერთაშორისო დონორია, ამას ციფრებიც მოწმობს. კერძოდ, ევროკომისიის წარმომადგენლობის ინფორმაციით, 2019-2024 წლებში, საქართველოს სამინისტროებისა და სხვა სახელმწიფო ინსტიტუტების მიერ მიღებული ევროკავშირის დაფინანსება 517 მილიონ ევროს შეადგენდა, მაშინ როცა სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისთვის გამოყოფილი თანხა- 46.1 მილიონ ევროა.

საქართველოში ევროკავშირის დახმარების (2019 2024 წწ.) უმსხვილეს 10 ბენეფიციარს შორის შემდეგი სამთავრობო ინსტიტუტებია:

111,55 მილიონი ევრო – რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო/ადგილობრივი თვითმმართველობები
101,40 მილიონი ევრო – ფინანსთა სამინისტრო
62,75 მილიონი ევრო – თავდაცვის სამინისტრო
57 მილიონი ევრო – გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო და სააგენტოები
5 მილიონი ევრო – ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო
25,07 მილიონი ევრო – ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო და სააგენტოები
19 მილიონი ევრო – მიგრაციის საკითხთა სამთავრობო კომისია
12,85 მილიონი ევრო – განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო
10,5 მილიონი ევრო – შინაგან საქმეთა სამინისტრო
4 მილიონი ევრო – მთავრობის ადმინისტრაცია
(მე-11 არის საქართველოს პარლამენტი – 4.8 მილიონი ევრო)

ევროკავშირის 46.1 მილიონი ევროს ოდენობის დაფინანსება კი მოიცავდა საქართველოს მასშტაბით სხვადასხვა სექტორში მომუშავე 170-ზე მეტი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების მიერ განხორციელებულ 47 პროექტს:

ადამიანის უფლებები და გენდერული თანასწორობა: 8.6 მილიონი ევრო
დემოკრატიული ჩართულობა და დამოუკიდებელი მედია: 8 მილიონი ევრო
ბიზნესის განვითარება და პროფესიული განათლება: 7.9 მილიონი ევრო
უსაფრთხოების სექტორის რეფორმის ხელშეწყობა: 4.9 მილიონი ევრო
კულტურა და შემოქმედებითი ინდუსტრიები: 4.6 მილიონი ევრო
ნდობის აღდგენა კონფლიქტის მოგვარებისთვის: 4 მილიონი ევრო
დეცენტრალიზაცია და სოფლის განვითარება: 3.9 მილიონი ევრო
გარემოს დაცვა და კლიმატი: 2 მილიონი ევრო
საჯარო მმართველობის რეფორმის ხელშეწყობა: 1.2 მილიონი ევრო
იურიდილი და სასამართლო სისტემა: 1 მილიონი ევრო

ევროკავშირის წარმომადგენლობის ინფორმაციით, 2019-2024 წლებში, ევროკავშირისგან მიღებული 46.1 მილიონი ევროს ორ მესამედზე მეტი განკუთვნილი იყო სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისთვის საქართველოს მოსახლეობის დასახმარებლად და სერვისების ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად ისეთ სფეროებში, როგორიცაა: მოწყვლადი ჯგუფების მხარდაჭერა, პროფესიული განათლება, მეწარმეობა, სოციალური სერვისები, ახალგაზრდების ჩართულობა და თემის განვითარება, კულტურის სფერო, გარემოს დაცვის ღონისძიებების გატარება.

დაფინანსების ერთი მესამედი კი განკუთვნილია სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისთვის, რომლებიც მონიტორინგს ახორციელებენ, ხელს უწყობენ და თანამშრომლობენ სამთავრობო უწყებებთან ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა ადამიანის უფლებები, ევროკავშირის სტანდარტების მიღება, გენდერული თანასწორობა და დეცენტრალიზაცია.

უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტი „ქართულმა ოცნებამ“ 2024 წლის 3 აპრილს მეორედ დააინიცირა. 14 მაისს კი, ხალხმრავალი აქციებისა და საერთაშორისო კრიტიკის მიუხედავად, მესამე, საბოლოო მოსმენით მაინც მიიღო.

კანონის მიხედვით, ორგანიზაციებს, რომლებიც დაფინანსების 20%-ზე მეტს უცხოეთიდან იღებენ, „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებლის“ სტატუსი მიენიჭებათ. კანონი უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციად რეგისტრაციის ვალდებულებას ადგენს, რომლის დარღვევისთვის ფინანსური სანქციებია გათვალისწინებული.

ანალოგური შინაარსის კანონი რუსეთშიც მოქმედებს, რაც დამოუკიდებელი მედიასაშუალებებისა და საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ფაქტობრივი გაქრობის მიზეზი გახდა.

რუსულ კანონს, რომლის მიზანიც ქვეყანაში დასავლური დაფინანსების მქონე ორგანიზაციების დისკრედიტაცია და შეზღუდვაა, საქართველოში არაერთი საზოგადოებრივი ჯგუფი ეწინააღმდეგებოდა და დღემდე ეწინააღმდეგება. ამასთან, წინააღმდეგია აშშ, ევროკავშირი და არაერთი დასავლური ორგანიზაცია.

კანონპროექტი, 2023 წლის მარტში, მოსახლეობის პროტესტის შედეგად "ქართულმა ოცნებამ" უკან გაიწვია. მაშინდელმა პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა და უმრავლესობის წარმომადგენელმა ირაკლი კობახიძემ პირობა დადო, რომ ამ მას აღარასოდეს მიუბრუნდებოდნენ.