2017 წლიდან საჯარო სამსახურში ატესტაციას თანამშრომელთა შეფასების
სისტემა ჩაანაცვლებს.
საჯარო მოხელეებზე დაკისრებული ვალდებულების შესრულების ხარისხს,
"საჯარო სამსახურის შესახებ ახალი კანონი" ახლებურად
დაარეგულირებს.
ამიერიდან, საჯარო მოხელეები, ატესტაციის ჩაბარების ნაცვლად, რომელიც
ჯერ კიდევ მოქმედი კანონმდებლობით 3 წელიწადში ერთხელ, მათი
კვალიფიკაციის შემოწმების მიზნით ტარდება, დამსაქმებელთან ყოველწლიური
ანგარიშით წარსდგებიან.
ცვლილებებს პოზიტიურად აფასებენ ქუთაისის ადგილობრივ
თვითმმართველობაში დასაქმებულები. იურისტები კი ამბობენ, რომ კანონში
ბევრი ხარვეზია, რაც გამოსწორებას საჭიროებს.
შეფასების 4 დონიანი სისტემა, რომლის მიხედვითაც საჯარო მოხელეთა
წლიური ანგარიშები შემოწმდება, საბოლოოდ განსაზღვრავს პირის კარიერულ
წინსვლას ან პირიქით –დაქვეითებას. შეფასების წესს კი, საჯარო
დაწესებულება თავად განსაზღვრავს.
საუკეთესო, კარგი, დამაკმაყოფილებელი, არადამაკმაყოფილებელი –ამ
კრიტერიუმების მიხედვით შეფასდებიან საჯარო მოხელეები 2017 წლიდან.
მათ კი ვინც ზედიზედ ორი წლის განმავლობაში არადამაკმაყოფილებელ
შედეგს მიიღებს, ავტომატურად დაექვემდებარება სამსახურიდან
დათხოვნას.
ამავე სისტემით იხელმძღვანელებენ საჯარო დაწესებულებები
თანამშრომლების ფინანსური წახალისებისთვის.
ფიქსირებულ ხელფასზე დანამატს საჯარო მოხელეები ამიერიდან წელიწადში
ერთხელ, შესრულებული სამუშაოს შესაბამისად მიიღებენ.
მკაცრი რეგულაციები არ აშინებთ ქუთაისის ადგილობრივ
თვითმმართველობაში.
მერიისა და საკრებულოს თანამშრომელთა ნაწილს, საჯარო სამსახურში
დაგეგმილი ცვლილებების შესახებ ტრენინგები უკვე ჩაუტარდათ.
"მოხდება მოხელეთა თანამდებობების კლასიფიცირება , რაც გულისხმობს
მოხელისთვის კლასის მინიჭებას, შეფასების შედეგებისა და სამსახურის
სტაჟის მიხედვით. რაც შეეხება, ტესტირების სისტემას, ეს არ
არის პრობლემა, რადგან ნამდვილად არ გვყავს ისეთი თანამშრომლები,
რომლებმაც შეიძლება არადამაკმაყოფილებელი შედეგი მიიღონ", –ამბობს
ქუთაისის საკრებულოს აპარატის საორგანიზაციო და ადამიანური რესურსების
მართვის განყოფილების მთავარი სპეციალისტი, ეკატერინე ნიკიფი.
"ეს აუცილებელიც იყო. ვფიქრობ, ახალი მოთხოვნები უფრო მოტივირებულს და
შედეგზე ორიენტირებულს გახდის თანამშრომლებს",–ამბობს ქუთაისის მერიის
სპორტის განყოფილების თანამშრომელი, სოფო კიკნაძე.
ქუთაისის მერი, შოთა მურღულია ამბობს, რომ თანამშრომელთა მიერ გაწეული
შრომის ანგარიშის წარდგენის ტრადიცია, ადგილობრივ თვითმმართველობაში
უკვე ორი წელია არსებობს.
"ჩვენ სამსახური გვიწერს ამ ანგარიშს, სამსახურს კი თავის მხრივ
თანამშრომლები. შემდეგ ეს ყველაფერი ხვდება ჩემთან და წლის ბოლოს
ყველა სამსახური ატარებს შესრულებული სამუშაოს პრეზენტაციას. ჩვენ ორი
წელია ამას ვაკეთებთ",–აცხადებს შოთა მურღულია.
როგორი უნდა იყოს საჯარო მოხელეთა შეფასების სისტემა, ამაზე ვრცლადაა
საუბარი ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მიერ, მიმდინარე წელს
ჩატარებულ კვლევაში. ნინო ცუხიშვილი, რომელიც ამ კვლევის ავტორია,
მიიჩნევს, რომ სახელმწიფომ ევროკავშირის წევრ ქვეყნებში დანერგილი
სისტემის ანალოგის შესაქმნელად კიდევ ბევრი ცვლილება უნდა
განახორციელოს და არასამთავრობო სექტორის მიერ შემუშავებული
კონკრეტული რეკომენდაციები გაითვალისწინოს.
კვლევაში, სადაც ახალი კანონის ნაკლოვანებები ევროპის ქვეყნების
მაგალითზეა განხილული, ნათქვამია, რომ ზოგ შემთხვევაში ევროპული
სტანდარტები უფრო ლიბერალური და თანამშრომლის პროფესიულ ზრდაზე
ორიენტირებულია, ვიდრე საქართველოს კანონი "საჯარო სამსახურის
შესახებ". მაგალითად, რუმინეთში, საჯარო მოხელის მიერ დაბალი
შეფასების მიღება მისი სამსახურიდან დათხოვნის მიზეზი არ ხდება.
არადამაკმაყოფილებელი შედეგების ორჯერ მიღების შემთხვევაშიც კი მას
უფრო დაბალ პოზიციას სთავაზობენ. მისი თქმით, საქართველოს
მთავრობის მიერ შემუშავებული ახალი კანონის 107–ე მუხლის მე–3 პუნქტი
კი პირდაპირ ამბობს, რომ საჯარო მოხელის მიერ ზედიზედ ორჯერ
არადამაკმაყოფილებელი შეფასების მიღება, არის მისი სამსახურიდან
გათავისუფლების სავალდებულო საფუძველი.
ახალი კანონის მიხედვით, საჯარო მოხელისთვის გამოსაცდელი ვადა არის 1
წლიანი პერიოდი და იგი ამ ხნის განმავლობაში 4–ჯერ ექვემდებარება
შეფასებას, მაშინ,როცა მმართველ პოზიციაზე მყოფ საჯარო მოხელეს, მისი
ვალდებულებების სპეციფიკის მიუხედავად, წელიწადში მხოლოდ ერთხელ
შეიძლება მოუწიოს შეფასების გავლა.
იურისტები მიიჩნევენ, რომ კანონის ეს მუხლი უნდა შეიცვალოს,
გამოსაცდელი ვადა შემცირდეს 6 თვემდე და საჯარო მოხელემ მხოლოდ
ერთხელ, გამოსაცდელი ვადის დასრულების შემდეგ გაიაროს ეს პროცესი.
მმართველ პოზიციაზე მყოფ მოხელეს კი საჭიროების შემთხვევაში ჩაუტარდეს
დამატებითი შეფასება.
გარდა ამისა, ნინო ცუხიშვილი თვლის, რომ შეფასების მეთოდის დადგენა
საჯარო დაწესებულებებს ინდივიდუალურად არ უნდა შეეძლოთ.
"ვფიქრობ, ეს უფლება შესაძლოა გახდეს სხვადასხვაგვარი მიდგომის და
არაერთგვაროვანი პრაქტიკის ჩამოყალიბების საფუძველი ადმინისტრაციულ
ორგანოებში, ამიტომ უმჯობესია შერჩეულ იქნეს რამდენიმე მეთოდი
მთავრობის მიერ და დადგინდეს მინიმალური სტანდარტები, რათა მთლიანად
არ იყოს საჯარო დაწესებულებებზე გადაცემული ეს დისკრეცია",–აცხადებს
ნინო ცუხიშვილი.
მისივე თქმით, ახალი კანონი ასევე არ ითვალისწინებს საჯარო მოხელის
მიერ მიღებული შეფასების გასაჩივრების სპეციალურ წესებსა და
პროცედურებს,რაც მისი ერთ–ერთი ფუნდამენტური უფლებაა. საიას
კვლევაში ნათქვამია, რომ აუცილებელია სახელმწიფომ განსაზღვროს
საჩივრის განხილვის და გადაწყვეტილების მიღების ვადები, რაც მკაცრადაა
განსაზღვრული ევროპის ქვეყნებში.
არასამთავრობო ორგანიზაციაში მიიჩნევენ, რომ სისტემის გამართვასთან
ერთად მნიშვნელოვანია ის, თუ როგორ მოხდება ცვლილებების პრაქტიკაში
იმპლემენტაცია.
"საჯარო სამსახურის შესახებ ახალი კანონი" ძალაში 2017 წლის 1
იანვრიდან შევა, რომლის პარალელურადაც კიდევ ორი კანონი უნდა
ამოქმედდეს.
მასალის გამოყენების პირობები