ქუთაისიპოსტი

ქართულ ენაში დამკვიდრებული ბარბარიზმების წინააღმდეგ გალაშქრებას, ენის დაცვის მიზნით, ბოლო დროს მოქალაქეები სხვადასხვა კამპანიის საშუალებით ცდილობენ.

იდეის ავტორმა, ფოტოხელოვანმა გოგა ჩანადირმა ბრძოლა ქართულ ენაში დამკვიდრებულ ბარბარიზმებს გამოუცხადა. აქციამ დიდი პოპულარობა და გამოხმაურება გამოიწვია სოციალურ ქსელებში. მათ შორის ქუთაისშიც.
რადიო "ძველი ქალაქის" პროგრამების დირექტორი, ქეთი ბერძენიშვილი მათ შორის ერ-ერთი იყო, რომელმაც ქართული ენის დასაცავად ბრძოლა ბარბარიზმებს გამოუცხადა.
"ქართული ენა, მცირე ენების რიცხვში შედის, რომლის გამოყენებაც მხოლოდ ძალიან მცირე ტერიტორიაზე (გეოგრაფიულად) ხდება. ვინაიდან ენები, ყოველთვის განიცდიან სხვა ენებიდან შემოტანილი სიტყვების დამკვიდრებას, ამიტომ დროთა განმავლობაში ხდება მათი დამკვიდრება და ასიმილირება, რაც იწვევს იმ ძველი სიტყვის მნიშვნელობის განდევნას" - ამბობს ქეთი ბერძენიშვილი.
ქეთი ბერძენიშვილი იმ საფრთხეებზე მიანიშნებს, რომლებზედაც დღეს ენათმეცნიერები, ქართული ენის სპეციალისტები საუბრობენ.
"მეც ფილოლოგი ვარ, გრამატიკოსი და სამწუხაროდ ხშირად მხვდება ენობრივი ნორმების დარღვევები, რაც მკვიდრდება და ამას არ ექცევა სათანადო ყურადღება საგანმანათლებლო დაწესებლებებში: საბავშვო ბაღებში, სკოლებში და მით უფრო უნივერსიტეტებში ხშირია დამახინჯებული ფორმებით მეტყველება," - ამბობს ქეთი ბერძენიშვილი და პრობლემის გადაჭრის გზად ყველა ფაკულტეტზე ქართული ენის, როგორც მეტყველების კულტურის შემოღებას მიიჩნევს.
"მედიაშიც და ზოგადად, ძალიან ხშირად გვხვდება ბარბარიზმების გამოყენება. გარკვეულ მოდადაა ქცეული და თუ სხვა ენიდან (უფრო მეტად ინგლისური) შემოტანილ ტერმინოლოგიებს გამოვიყენებთ, ამით თითქოს საკითხის ცოდნას უფრო ვამტკიცებთ. მედიის წარმომადგენლების მხრიდან ასევე ხშირია პირსა და რიცხვში შეუთანხმებელი ფორმების გამოყენება. წინადადებების არასწორად დალაგება. იმისთვის, რომ ქართული ენა არ დაკნინდეს და სწორ წერასა და მეტყველებას მიეჩვიონ, აუცილებელია ყველა ფაკულტეტზე, განსაკუთრებით ჟურნალისტიკა, იურიდიული, ისწავლებოდეს ქართული ენა, ასევე მეტყველების კულტურა," - აცხადებს "ძველი ქალაქის" პროგრამების დირექტორი.
აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტის ონისე ჯანაშიას თქმით, ქართული ენის დანაგვიანება ინგლისური ენის ნახევარმცოდნეთა კეკლუცობის შედეგია. ის, ასევე, რუსული ენიდან შემოსულ ბარბარიზმებზეც ამახვილებს ყურადღებას, რომელთაც ხშირად ვიყენებთ ყოველდღიურ საუბარში.
"მაშინ რა სიტყვებიც შემოვიდა, ყველას ანალოგი იყო ქართულში, თუმცა ყოფა-ცხოვრებაში მაინც კარგად მოიკიდა ფეხი "სტოლმა", "პოლმა", "პლოცკომ" და ა.შ. რაც შეეხება ინგლისურს, არის ტერმინოლოგია და ცნებები, რომლებსაც ამ ეტაპზე ქართულ ენაში არ მოეპოვება ექვივალენტი, ამაზე უნდა მუშოაბდნენ ენათმეცნიერები და ლექსიკოკრაფები, კონკრეტული დარგის სპეციალისტები და აქართულებდნენ ტერმინებს. სამწუხაროდ, ძალიან ცოტა მუშაობს დღეს ამ საკითხზე. და სანამ არ გვექნება გაქართულებული ტერმინოლოგია, მანამ მოგვიწევს უცხოური და ძირითადად, ინგლისურენოვანი ტერმინოლოგიის გამოყენება. თუმცა, მისთქოლის ნაცვლად ნამდვილად შეგვიძლია ვთქვათ გამოტოვებული ზარი," - ამბობს სტუდენტი.
წერეთლის უნივერსიტეტის სტუდენტი მარი ჯინჯოლია სოციალური ქსელების უარყოფით გავლენაზე მიუთითებს, რომელიც მისი თქმით, გარკვეულწილად ამახინჯებს ჩვენს ლექსიკას.
"რა თქმა უნდა, მხოლოდ სოციალურ მედიას ვერ დავაბრალებთ ამ შედეგს. საქმე ისაა, რომ ახალგაზრდების უმეტესობას ნაკლები შეხება აქვთ ლიტერატუტასთან. შედეგად გვაქვს ის, რომ დღეს ბავშვები წერისას ც-ს ნაცვლად წ-ს იყენებენ ავტომატურად, მაგალითად: მცერალი, ტეფში და ა.შ," - ამბობს მარი ჯინჯოლია.
აღსანიშნავია, რომ სოციალურ ქსელში უკვე შექმნილია გვერდი "დავიცვათ ქართული ენა ბარბარიზმებისაგან" , სადაც შეხვდებით სიტყვების სწორი და არასწორის ფორმებია აღნიშნული. მაგალითად: კლიონკა - მუშამბა, ლუსტრა- ჭაღი, შლაგბაუმი-ხერგილი, პერერივი- შესვენება და ა.შ.

ლანა კოკაია