საქართველოს ევროკავშირთან დაახლოებას მოაქვს სურსათის უვნებლობის
სახელმწიფო კონტროლის ეფექტიანი სისტემა,
უფრო ძლიერი და კონკურენტუნარიანი მეწარმე, უფრო უვნებელი და ჯანსაღი
სურსათი და უკეთესი ჯანმრთელობა ჩვენთვის და მომავალი თაობებისთვის
-
ამის შესახებ "საქართველოს სტრატეგიული კვლევებისა და განვითარების
ცენტრის" მომხმარებლის უფლებების დაცვის პროგრამის კოორდინატორმა
ვახტანგ კობალაძემ ქუთაისში გამართული შეხვედრისას ისაუბრა.
"ჩვენმა ორგანიზაციამ, "საქართველოს სტრატეგიული კვლევებისა და
განვითარების ცენტრმა", სწორედ ევროკავშირის ფინანსური მხარდაჭერით,
100-ზე მეტი მავნე პროდუქტი გამოავლინა. ამდენად, ევროკავშირთან
ინტეგრაციას მოაქვს ჩვენთვის ის, რომ უფრო იხვეწება სურსათის
უვნებლობის კონტროლის სისტემა, მეწარმეები ხდებიან უფრო
პასუხისმგებლიანები და კონკურენტუნარიანები, ჩვენ ვიღებთ უფრო ჯანსაღ
და უვნებელ სურსათს, რაც აისახება ჩვენი და მომავალი თაობების
ჯამრთელობაზე",- განმარტა ვახტანგ კობალაძემ.
აღსანიშნავია, რომ სურსათის უვნებლობის კონტროლი 2014 წელს
ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების შედეგია. სწორედ, ამ
დოკუმენტით მოხდა საქართველოს მხრიდან ვალდებულების აღება სურსათის
უვნებლობის მონიტორინგზე.
"2015 წლიდან კი ამოქმედდა სურსათის უვნებლობის ვეტერინარიისა და
მცენარეთა დაცვის სფეროში გრძლევადიანი საკანონმდებლო დაახლოების
გეგმა, რომელიც 2028 წლამდე პერიოდს მოიცავს. ამ პერიოდში უნდა მოხდეს
ევროკავშირის 200 ნორმატიულ აქტთან დაახლოება", - ამბობს
კობალაძე.
ამოქმედებულია ცხელი ხაზის (1501) სისტემა, რომლის მიზანია,
მომხმარებელი, რომელიც ჩათვლის, რომ ესა თუ ის პროდუქტი უვარგისია, ან
სანიტარული ნორმები არ არის დაცული, ცხელ ხაზზე დარეკვით, სურსათის
ეროვნულ სააგენტოს დაუკავშირდებიან.
"თუ რა მივიღეთ ასოცირების ხელშეკრულებით, გეტყვით: მოგვცა ის, რომ
შედგა საქართველოში სურსათის უვნებლობის სახელმწიფო კონტროლის
სისტემა, რომელიც მანამდე, ფაქტობრივად, არ არსებობდა. სააგენტოს
ყველა რეგიონულ ცენტრში აქვს ოფისი (და ჰყავს ერთი წარმომადგენელი
მაინც), რაც ადრე ასევე არ არსებობდა. ეს ოფისები არის
კეთილმოწყობილი, აღჭურვილი შესაბამისი ტექნიკით. სააგენტოს გააჩნია
დიდი სატრანსპორტო ბაზა და რესურსი იმისათვის, რომ კონტროლი
განახორციელოს. ამან გამოიწვია კონტროლის მასშტაბების ზრდაც - თუ 2012
წელს 504 ინსპექტირება განახორციელა სააგენტომ, 2023 წელს - 18 000-ზე
მეტი. გარდა ამისა, სააგენტო უშუალოდ ახორციელებს ფერმერების,
გლეხების უსასყიდლოდ დახმარებას. ეს არის საქონლის მასობრივი
ვაქცინაციები სხვადასხვა დაავადების წინააღმდეგ და მცენარეთა
მავნებლების წინააღმდეგ ბრძოლა. ამაში, ყველაფერში ძალიან დიდი როლი
მიუძღვის ევროკავშირს, მის წევრ ქვეყნებს და იმ ორგანიზაციებს,
რომლებიც იქ მუშაობენ. ანუ მათ დიდი დახმარება გაუწიეს პირველ რიგში
სახელმწიფოს იმაში, რომ ეს ყველაფერი გაკეთებულიყო",- განმარტა
ვახტანგ კობალაძემ.
მისივე თქმით, ევროკავშირის დახმარების დიდი წილი მიდის ფერმერების,
მეწარმეების მხარდაჭერაზეც, იმისათვის, რომ მათ უკეთ დააკმაყოფილონ
სურსათის უვნებლობის ახალი მოთხოვნები. ასევე მათ სწავლებაზე, რომ
შესაბამისი ცოდნით იყვნენ აღჭურვილი.
"ცალკე მინდა გამოვყო საქონლის იდენტიფიკაცია-რეგისტრაციის პროცესი
- ალბათ, ყველას გექნებათ შემჩნეული, რომ ბოლო წლებში,
მსხვილფეხა პირუტყვი გადაადგილდება საყურე ნიშნებით. ეს არის ძალიან
მნიშვნელოვანი რეფორმის შედეგი, რომ მოხდეს მიკვლევადობა
საფრთხეების. ვთქვათ აღმოჩნდა, რომ რძის ნაწარმი არის დაბინძურებული
და გამოიწვია მოქალაქის მოწამლა, მოხდეს მოკვლევა და აღმოიფხვას
საწყისი მიზეზები. ამ სისტემის შექმნაში ევროკავშირმა და მისმა წევრმა
ქვეყნებმა ძალიან დიდი როლი შეასრულეს",- აღნიშნა მან.
აღსანიშნავია, რომ ევროკავშირის დახმარება ასევე მიმართულია
არასამთავრობო ორგანიზაციების მხარდასაჭერად, რომლებიც ცდილობენ,
გამოკვეთონ ის სისტემური პრობლემები, რაც არსებობს ამ სფეროში და
მოთხოვონ ხელისუფლებას, მეწარმეებს, უზრუნველყონ მომხმარებლის
უფლებების დაცვა.
რა ბედი ელის რუსული კანონის პირობებში მსგავსს პროექტებს, რომელიც
სურსათის უვნებლობის გაუმჯობესებას ემსახურება, "საქართველოს
სტრატეგიული კვლევებისა და განვითარების ცენტრის" მომხმარებლის
უფლებების დაცვის პროგრამის კოორდინატორმა ვახტანგ კობალაძემ აღნიშნა,
რომ ეს პროექტები და რეფორმები შეწყდება, რაც ზიანს აყენებს, არა
მხოლოდ რომელიმე კონკრეტულ ორგანიზაციას, არამედ თითოეულ მოქალაქეს,
რადგან სურსათის უვნებლობის კონტროლი ყველა მოქალაქის
ინტერესშია.
"თუ ქვეყანა კურს შეიცვლის და ევროინტეგრაცია აღარ იქნება პრიორიტეტი,
მაშინ, დიდი ალბათობით, სურსათის უვნებლობის გაუმჯობესების
მიმართულებით (და არა მხოლოდ) რეფორმები შეწყდება და ევროპული
დახმარებაც მნიშვნელოვნად შემცირდება",- ამბობს ის.
მასალის გამოყენების პირობები