ქუთაისიპოსტი

"ბაზრობებსა და მაღაზიებში, ისეთი შთაბეჭდილება მრჩება რომ მე როგორც კლიენტს გამყიდველი მტრად მიღებს. ადამიანად,რომელსაც მხოლოდ გამყიდველის წვალება უნდა“.

„არაიშვიათად მომისმენია "თუ არ ყიდულობდი რას გადმომაღებინე საქონელი,?!" ან უგულვებელყოფითი, აგდებული მიმართვა - "შენ მყიდველი არა ხარ!",- აღნიშნავს მომხმარებელი ლალი ლომთაძე.
გამყიდველისა და მყიდველის ურთიერთობა ერთ-ერთია მომსახურების სფეროში, რომელიც ჯერ კიდევ ვერ დარეგულირდა. სადღეისოდ მომხმარებლის მხრიდან გამყიდველის მისამართით საყვედური მეტი ისმის ვიდრე კმაყოფილება. ამის მიზეზს მყიდველი მომსახურების სფეროს წარმომადგენლის ნაკლებ კულტურასა და გამოცდილებაში ხედავს, გამყიდველი - შრომის მძიმე პირობებში, ხოლო მარკეტინგის სპეციალისტები ყველაფერ ზემოჩამოთვლილთან ერთად თავისუფალი საბაზროეკონომიკური პირობებისა და კონკურენციის წახალისების ნაკლებობაში.
"როცა ბაზარზე არსებობს კონკურენცია, ეს ნიშნავს, რომ ერთიდაიმავე მომხმარებლების ჯგუფისთვის იბრძვის რამოდენიმე მეტნაკლებად ერთგვაროვანი მომსახურებისა და პროდუქტის მქონე/გამყიდველი კომპანია. იმ მიზნით, რომ მოხდეს მომხმარებლების გადაბირება - აუცილებელია კონკურენტული უპირატესობის მოპოვება. ერთ-ერთი კონკურენტული უპირატესობა მომსახურების სათანადოდ მაღალი ხარისხი და დონეა", -მიაჩნია მარკეტოლოგ მარიამ ლეკვეიშვილს.
სპეციალისტები გასულ წლებთან შედარებას აკეთებენ და უკეთესობაზე მიანიშნებენ,განსაკუთებით, დიდ კომპანიებში ბანკებში, აფთიაქებში, სადაც მომსახურების მეტნაკლებად კარგი ხარისხია.  თუმცა იმასაც აღნიშნავენ, რომ კიდევ ბევრია დასახვეწი, მინიმუმ მომსახურების ჭრილში.
მომსახურების დაბალ ხარისხსა და მისი ამაღლების საჭიროებაზე საუბრობენ თავად მომსახურების სფეროს წარმომადგენლები, თუმცა მიუთითებენ სხვადასხვა შემაფერხებელ მიზეზებზე: დაბალ ანაზღაურებაზე, არანორმატიულ სამუშაო დღეებზე, ასევე არჩევანის არარსებობაზე,რაც კლავს ხარისხიანად მომსახურების მოტივაციას.
" მაღაზიასა და ბაზრობებზე ვმუშაობ იმიტომ ,რომ სხვაგან არ არის სამუშაო. დიდი არჩევანი არ არის. ბაზრობაზე დგომა ჩემი ოცნება არ ყოფილა. 90-იან წლებში თავის გადასარჩენად ბევრს მოუწია ვაჭრობისთვის ხელის მოკიდება,არადა სხვა განათლება და სხვა მიზნები ქონდათ. საქმეს გულით რომ არ აკეთებ ესეცაა მიზეზი მომსახურების უკმაყოფილოები რომ არიან.თანაც ჩვენ ყველანაირი გამოცდილების გარეშე მოვხვდით ამ სფეროში", - მიაჩნია მოვაჭრე მარინა ლეჟავას.
როგორც სპეციალისტები მიუთითებენ, საბჭოთა გეგმიური ეკონომიკის პრინციპები სხვა გამოცდილებას აჩენდა, სრულიად გამორიცხავდა კონკურენციას და მომხმარებლის მიზიდვის აუცილებლობას. ამ სივრცეში მთავარი მოთამაშე გამყიდველი ხდებოდა, რომელსაც კლიენტის წინაშე მინიმალური ვალდებულება გააჩნდა - შეეძლო საქონელი გაეცა და შეეძლო დაემალა. "საბჭოთა გეგმიური ეკონომიკის თანახმად, პროდუქტების წინასწარ გაწერილი რაოდენობები არასაკმარისი იყო საბჭოთა წევრი ქვეყნების მოსახლეობისთვის;რაოდენობრივად მცირე პროდუქტი უნდა გადანაწილებულიყო ბევრ მოსახლეზე, რაც ქმნიდა ამ პროდუქტებს დეფიციტურს. დეფიციტური პროდუქტის/მომსახურების პირობებში მომსახურებისა და პროდუქტის გამცემს არ სჭირდება/არ აქვს სტიმული მომხმარებლების მოსაზიდად თავი გაიგიჟოს, მას მოხმარებელი ისედაც თავზესაყრელად ჰყავს ("პურის ცნობილი რიგები" და ა.შ.), ამრიგად, მომსახურების ხარისხს პრიორიტეტი საერთოდ არ ენიჭებოდა", - აღნიშნავს მარიამ ლეკვეიშვილი.
პოსტ- საბჭოთა სივრცეში საბაზრო ეკონომიკის პრინციპების შემოჭრამ პრიორიტეტები სხვაგვარად გაანაწილა. რაც საბჭოთა მომსახურების ათწლეულობით დამკვიდრებულ წესთან წინააღმდეგობაში მოვიდა. ამ ორი კარდინალურად განსხვავებული სისტემის წნეხში მოექცნენ ადამიანები ,რომელთაც გარდამავალი პერიოდის გარეშე პირდაპირ უნდა მიეღოთ ბაზრის თამაშის წესები და სასწრაფოდ გადაეფასებინათ წლებით ნაგროვები გამოცდილება. გადაფასების აღნიშნული პროცესი ამ დრომდე გრძელდება.თავის გზაზე ტოვებს კმაყოფილ და უკმაყოფილო კლიენტებს.
"ჩვენში ჯერ კიდევ არსებობს საბჭოთა მენტალიტეტი, თუმცა ესეც გამოსწორებადია. მთავარია, დრო, ბევრი კონკურენცია და მონდომება კლიენტების შენარჩუნების/მოზიდვის. კითხვაზე, რა მოგვრჩა საბჭოთა კავშირიდან, როგორი უცნაურიც არ უნდა იყოს, ერთადერთი იდეა მომდის თავში: არ ვიღიმით", - აღნიშნავს მარიამ ლეკვეიშვილი.
ღიმილისა და კლიენტთან ურთიერთობის კულტურის ნაკლებობის ასახსნელად მძიმე სოციალური ფონი და არასათანადო სამუშაო პირობები არასაკმარის არგუმენტად მიაჩნია მომხმარებელ მარინა გაბადაძეს "გასაგებია რომ შეიძლება რთული ცხოვრება აქვთ, მაგრამ კლიენტი არაა ამაში დამნაშავე. უფრო მეტიც კლიენტიც არანაკლებ ცუდ დღეშია. მყიდველიც და გამყიდველიც ერთნაირ ცუდ პირობებში იმყოფებიან და წესით ერთმანეთს უნდა უგებდნენ", - ამბობს ლილი გაბადაძე.
სპეციალისტების განმარტებით კლიენტს რომ გაუგო, მანამდე უნდა გაუგო ბაზარს და მის მოთხოვნებს, რომელიც თავისი პრიორიტეტების სისტემას აყალიბებს. ამ სისტემაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ადგილი კლიენტს უკავია ("კლიენტი ყოველთვის მართალია") და თავისი როლიდან გამომდინარე ვერასდროს გახდება "მტერი".
"ხშირად დამრჩენია შთაბეჭდილება, რომ კლიენტს გამყიდველი "არათავისიანად" მიიჩნევს, მტრად, ინტრიგნად, ისეთად, ვინც სულ გამორჩენაზეა ორიენტირებული და არ არის სანდო. სინამდვილეში, კლიენტი ზუსტად ის ადამიანია, ვისი არსებობაც პირდაპირ უკავშირდება ბიზნესის სიცოცხლისუნარიანობას", - აღნიშნავს მარი ლეკვეიშვილი.
ეკა კუხალაშვილი